محمد نصیری
بنیانگذار انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران ، هکر کلاه خاکستری ، کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

عواقب احتمالی فیلتر شدن تلگرام در سال 1397

خوب به احتمال زیاد شما هم شایعاتی در خصوص فیلترینگ تلگرام در سال 1397 شنیده اید ، هر چند که وزیر محترم فناوری اطلاعات و ارتباطات قبلا اعلام کردند که فیلترینگ در اولویت کاری ما نیست و سعی می کنیم که این مورد انجام نشود و فیلترینگ هوشمند داشته باشیم اما باید قبول بکنیم که یک سری چیزها واقعا در اختیار وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست و اینکه تلگرام قبلا هم بصورت موقتی فیلتر شده است اصلا در اختیار و قدرت وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات نبوده است و زمانیکه دستگاه قضایی کشور دستور به فیلترینگ می دهند

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

این مورد بایستی توسط قوه مجریه که وظیفه اجرای دستورات صادره را دارد انجام شود بنابراین از این لحاظ هر چند بین دستگاه قضایی و دستگاه اجرایی اختلاف هایی وجود دارد اما در نهایت قدرت و اختیار در اختیار قوه قضائیه است . خوب همیشه شایعات در خصوص فیلترینگ تلگرام بسیار زیاد بوده است و این احتمال با توجه به افزایش آمار جرم والبته فعالیت های مجرمانه در فضای تلگرام چندان هم دور از انتظار نیست که تلگرام به احتمال قریب به یقین در سال 1397 بصورت کامل مانند یوتیوب ، فیسبوک ، توئیتر و ... فیلتر خواهد شد اما به چند مسئله قبل از پرداختن به عواقب فیلترینگ تلگرام توجه کنید :

  1. دولت و به ویژه وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات هیچ قدرتی برای فیلتر کردن کانال های تلگرام ندارند
  2. این پلیس فتا نیست که کانال های تلگرام را فیلتر می کند و می بندد
  3. اکثر فضای درآمدی تلگرام از راه تبلیغات است و در فیلترینگ قبلی همچنان فعالیت ها ادامه داشت
  4. دسترسی به فیلترشکن ها و دور زدن سیستم فیلترینگ در کسری از دقیقه قابل انجام است
  5. آیا این سئوال را پرسیده اید که چرا رغبت از استفاده از پیام رسان های داخلی بسیار کم است ؟
  6. و ...

خوب از موضوع اول شروع می کنیم که دولت و وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین پلیس فتا و ... توانایی و قدرت فیلتر کردن کانال های مجرمانه تلگرام را ندارند ، در این خصوص تعارف نداریم ولی متاسفانه زمانیکه در اخبار و نشریات مشاهده می شود که بسته شدن فلان کانال را و تعداد کانال هایی که هر ماه و هر روز بسته می شوند را به نام خودشان ثبت می کنند طبیعی است که باید بتوانند کانال هایی که فعالیت های بسیار خطرناک تر دارند را نیز فیلتر کنند و متاسفانه تاکنون موفق به انجام اینکار نشده اند .

تعارف نداریم ، اگر قرار است کانالی بسته یا فیلتر یا از دسترس خارج شود تنها کسی که می تواند اینکار را انجام بدهد یا مالک کانال است یا مالک و شرکت تلگرام که آنها نیز با استفاده از قواعد و قوانین خاص خودشان و در اثر گزاش های مردمی یا دولتی تخلف را بررسی و اعمال می کنند و برای مثال شما اگر کانالی را گزارش کنید که فیلم های هرزه نگاری یا Porn را منتشر کند تلگرام بلافاصله آن را از دسترس خارج می کند یا اگر کانالی فعالیت های مثل فروش اجزای بدن و ... انجام بدهد تلگرام با گزارش آن را از دسترس خارج می کند اما این بسته شدن ها با توجه به قوانین خود تلگرام انجام می شود و در این میان دولت یا پلیس فتا عملا توانایی خاصی ندارد .

در اغتشاشات اخیر شاهد این بودیم که بصورت موقت تلگرام فیلتر شد ، شاید درد مسکنی موقتی برای فعالیت های مجرمانه بود اما همین یک هفته شاهد گسترش روز افزون استفاده از فیلترشکن های مختلف بر روی گوشی های موبایل بودیم ، به گونه ای که عملا در هنگام تحویل تلفن همراه فروشنده اعلام می کرد که فیلترشکن آماده نصب و استفاده بر روی گوشی است ، یک سئوال !!! دقیقا الان با فیلتر شدن فیسبوک ، توئیتر ، یوتیوب و ... مردم به کدام یک از آنها دسترسی ندارند ؟

آیا دقت کرده اید که وقتی ویدیویی به زبان فارسی را مشخصا در آپارات و یوتیوب آپلود می کنید بازدید ویدیوی یوتیوب حداقل 10 برابر بازدید آپارات است ؟ دسترسی مردم به فیلترشکن ها !!! باز شدن بازار فیلترشکن فروشی و VPN فروشی !!! که با توجه به عدم داشتن شاکی خصوصی اصلا بررسی بر روی آنها انجام نمی شود !! به شخصه کسی را می شناسم که 70 هزار مشتری ماهیانه و بیشتر از 300 سرور اجاره ای در کل دنیا دارد و فقط کارش فروش فیلترشکن 3 هزار تومنی است !! درآمد ها را تخمین بزنید !! پس فیلترینگ تا اینجا نه تنها چاره کار نبوده بلکه باعث یادگیری و دسترسی افراد مجاز و حتی غیرمجاز و کودکان به فضاهای غیرمعمول بیش از پیش می شود.

هر کسی نیاز به دسترسی آزاد به اطلاعات دارد اما با فیلتر شدن تلگرام با توجه به نیاز و وابستگی بسیار از افراد به این ابزار به ناچار از فیلتر شکن های پولی و یا پروکسی سرورها و application های آلوده به بدافزار استفاده می کنند . بعد از فیلتر شدن تلگرام به شدت شاهد گسترش بدافزارهای موبایلی خواهیم بود ، به شدت کامپیوترها و گوشی های موبایل به دلیل نیاز به دسترسی به تلگرام با وعده فیلترشکن آلوده به انواع بدافزار می شوند و این تازه شروع کار است !!!

سوء استفاده از اطلاعات کاربران گوشی ها و کامپیوترها !! در اختیار قرار دادن اطلاعات به افراد غیرمجاز !! رشد بی سابقه باج افزارها !!! مراجعه شدید به پلیس فتا و بالا رفتن آمار کلاه برداری و دزدی های اینترنتی و سرقت کارت های اعتباری تنها برخی از این موارد هستند که با فیلتر شدن تلگرام مردم به شدت به سمت استفاده از این بدافزارها می روند بدون اینکه دانشی در این خصوص داشته باشند .

تلگرام به زودی با استفاده از فناوری Blockchain چه بخواهیم و چه نخواهیم به گونه ای غیرقابل فیلتر می شود اگر فرض را بر این بگذاریم که کسی از فیلتر شکن استفاده نمی کند !!! این نیز چالشی دیگر در بحث فیلترینگ است و از نظر فنی بعضا حتی اگر فیلتر هم شود آنهایی که دسترسی می خواهند داشته باشند راهکارهای جدید دور زدن فیلترینگ را تست و در نهایت عمومی می کنند و این همیشه باعث ایجاد و تولید هزینه های بیشتر برای دولت برای بحث فیلترینگ می شود .

همیشه برای من جای سئوال بوده است که چرا اینقدر راحت به فیلترشکن ها دسترسی وجود دارد ؟ دلیلش کاملا واضح است !! شاکی خصوصی وجود ندارد !! هیچکس فیلترشکن ها را گزارش تخلف نمی کند یا نمی گوید که پول من را فلان سرویس خورد چون فیلترشکن خریدم !! و این یک بازار کاذب را به وجود آورده است !! بازاری شاید میلیاردی که شاید عده ای در این میان با رانت از این فیلترینگ سود ببرند.

پیام رسان داخلی در برنامه اعلام می کند که دسترسی به اطلاعات و فایل های کاربران ندارد و حتی چت ها نیز غیرقابل دسترسی است و اگر دولت نیاز به اطلاعاتی داشته باشد فقط آدرس IP فرد مورد نظر قابل ردیابی است !!! مدیر محترم پیام رسان داخلی شما مردم را چه فرض کرده اید ؟

چطور ممکن است شما که با شماره تلفن ، محل دقیق قرارگیری فرد ، اطلاعات کامل احراز هویتی و حتی داشتن کلیدهای رمزنگاری چت های خصوصی را نیز مشاهده کنید اعلام می کنید که به فایل ها و اطلاعات کاربر امکان دسترسی وجود ندارد ؟ همین جمله شما باعث می شود اعتماد به استفاده از پیام رسان داخلی کمتر و کمتر شود !! شما باید در ابتدا فکری به حال تلگرام می کردید ؟

سئوال بعدی اینجاست که مردم تصور می کنند که اطلاعات آنها در تلگرام نیز محرمانه است !! طبیعی است که اینطور نیست ، هر پیام رسانی چه ایرانی و چه خارجی تابع یک سری قوانین برای فعالیت است ، حتی گوگل و فیسبوک و واتس آپ و ... چه برسد به تلگرام اگر دستور قضایی بین المللی برای دریافت اطلاعات کاربری و مورد نیاز یک متخلف وجود داشته باشند امکان دسترسی به این اطلاعات را دارند و هیچ جا عملا شما به عنوان کاربر سیستم نمی توانید مدعی باشید که همه چیز محرمانه است !!

در فضای مجازی رسما دیگر هیچ حریم خصوصی وجود ندارد !! با توجه به استفاده گسترده ایرانی ها از فضای تلگرام برای ارسال پیام های خصوصی و عکس های خانوادگی و ... شاید یکی از دلایل عدم اعتماد به پیام رسان داخلی همین عدم اعتماد به سرویس های ناموفق ایرانی باشد !! سرویس هایی که راه میوفتند و بعد از مدتی حذف می شوند !! نمونه هایش زیاد است !!

  1. موتور جستجوی ملی
  2. سیستم عامل ملی
  3. آنتی ویروس ملی
  4. شبکه اجتماعی ملی !!
  5. فایروال ملی
  6. و ... ملی

تلگرام یک شرکت است ، یک شرکت که توسط یک مولتی میلیاردر راه اندازی شده است ، در حال حاضر با راه اندازی واحد پولی مجازی خودش میلیون ها دلار کسب درآمد می کند و این بستر را آماده کرده بود که از آن به درآمد برسد و شایعه های مبنی بر اینکه تلگرام صرفا جاسوسی است و چگونه پول در می آورد را پاسخ داده است !! اما پیام رسان های ما میلیاردر نبوده اند !!

هر کدام وابسته به یک نهاد در کشور هستند ، برای مثال سروش برای صدا و سیما ، بله برای بانک ملی ، فلانی برای شاتل ، فلانی برای های وب و ... هستند !!! خوب شما پیام رسان ملی را در قالب یک شرکت ذینفع از استفاده از اطلاعات کاربری مردم اطلاع رسانی می کنید !!! یعنی اینها می توانند از اطلاعات کاربران خود رسما سوء استفاده کنند بنابراین شرکت مجزا و برنامه هدفمندی برای ارائه پیام رسان نداشته اند بلکه با انجام فیلترینگ بازار کسب درآمد از طریق حداقل جمع آوری کاربر و تبلیغات را باز دیده اند !! اگر خراب شدن بازار تبلیغات و کسب و کارهای خانگی وابسته به تلگرام را در نظر نگیریم !!

این نظرات شخصی من در خصوص فیلترینگ تلگرام است که در صورت فیلتر شدن این پیام رسان ، ضمن اینکه فاجعه ای بدافزاری در کشور رخ می دهد و حجم بسیار زیادی از بدافزارها در کشور رایج می شود و سوء استفاده از اطلاعات و باج افزارها امان مردم را می برند ، ناخودآگاه دسترسی افرادی که سن و سالشان به استفاده از برخی وب سایت ها نمی خورد و دور زدن قانون و ... یک امر عادی برای مردم می شود و می دانند که نصب فیلترشکن یک چیز عادی در گوشی است که باید قبل از استفاده از آن انجام شود .

امیدوار هستم راهکاری بهتر از فیلترینگ در سال جدید برای باز شدن فضای تبادل اطلاعات در نظر گرفته شود ، این مقاله حاصل نتیجه گیری فردی اینجانب از شایعه فیلترینگ تلگرام است که دست به دست می شود و امیدوار هستم اگر مشکلی دارد دوستان در ادامه همین مطلب گزارش کنند ، به امید ایجاد فضایی سالم و آزاد برای تبادل نظر و ارسال پیشنهاد و انتقاد ، منتظر نظرات شما عزیزان در ادامه هستیم. TOSINSO را به همه برای حل مشکلاتشان معرفی کنید


محمد نصیری
محمد نصیری

بنیانگذار انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران ، هکر کلاه خاکستری ، کارشناس امنیت اطلاعات و ارتباطات

محمد نصیری هستم ، هکر قانونمند و کارشناس امنیت سایبری ، سابقه همکاری با بیش از 50 سازمان دولتی ، خصوصی ، نظامی و انتظامی در قالب مشاور ، مدرس و مدیر پروژه ، مدرس دوره های تخصص شبکه ، امنیت ، هک و نفوذ ، در حال حاضر در ایران دیگه رسما فعالیتی غیر از مشاوره انجام نمیدم و مقیم کشور ترکیه هستم ، عاشق آموزش و تدریس هستم و به همین دلیل دوره های آموزشی که ضبط می کنم در دنیا بی نظیر هستند.

نظرات